Προβλήματα μνήμης στα 45; – Νέα μελέτη αποκαλύπτει μία συχνή αλλά άγνωστη αιτία

Τα προβλήματα μνήμης είναι σπάνια στους μεσήλικες, διότι ο εγκέφαλος κατά κανόνα δεν αρχίζει να χάνει τη λειτουργικότητά του πριν από τα 60. Ωστόσο μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι υπάρχει μία ηλικιακή ομάδα με απρόσμενα υψηλά ποσοστά εκφύλισης των νοητικών δεξιοτήτων που οφείλονται σε μία κακιά συνήθεια: το κάπνισμα.

Όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο (OSU), σχεδόν ένας στους 10 καπνιστές ηλικίας 45-59 ετών παρουσιάζει πρόωρη απώλεια μνήμης και σύγχυση. Μάλιστα οι πιθανότητες που έχουν οι καπνιστές να εκδηλώσουν τέτοιου είδους προβλήματα είναι κατά 89% περισσότερες απ’ όσες μεταξύ των συνομηλίκων τους οι οποίοι ουδέποτε κάπνισαν.

Τα καλά νέα είναι ότι ο εγκέφαλος μπορεί να συνέλθει, εάν οι καπνιστές διακόψουν αυτή την ολέθρια συνήθεια. Η ίδια μελέτη έδειξε οι πρώην καπνιστές διέτρεχαν τον μισό κίνδυνο σε σύγκριση με τους νυν καπνιστές. Αρκεί να είχαν κόψει το κάπνισμα τουλάχιστον μία δεκαετία νωρίτερα.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Alzheimer’s Disease. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, ενέταξαν σε αυτήν 136.018 εθελοντές, ηλικίας 45 ετών και άνω. Το σχεδόν 10% εξ αυτών ανέφεραν ότι είχαν υποκειμενική γνωστική έκπτωση (subjective cognitive decline, SCD). Με τον όρο αυτό περιγράφεται η αναφορά από ένα άτομο ότι έχει εμμένουσα ή εντεινόμενη έκπτωση της μνήμης ή άλλων νοητικών λειτουργιών.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές εξέτασαν αν υπήρχε συσχέτιση ανάμεσα στο κάπνισμα και στην υποκειμενική γνωστική έκπτωση. Όπως διαπίστωσαν, το ποσοστό της ήταν:

• 8% στους συμμετέχοντες που δεν είχαν καπνίσει ποτέ στη ζωή τους
• Σχεδόν 16% στους νυν καπνιστές

Πολλοί από τους νυν καπνιστές βρίσκονταν σε μία ηλικία που θεωρείται απίθανο να αντιμετωπίζει κάποιος προβλήματα μνήμης. Στην πραγματικότητα, στις ηλικίες 45-49 ετών περισσότερο από το 9% των συμμετεχόντων ανέφεραν υποκειμενική γνωστική έκπτωση. Σχεδόν όλοι τους ήσαν καπνιστές, ανέφεραν οι ερευνητές.

Το ποσοστό της SCD ήταν παραπλήσιο και στους 50άρηδες, όπου πάλι επικρατούσε ως πιθανότερη αιτία το κάπνισμα.

Στις ηλικίες άνω των 65 ετών, όμως, οι διαφορές μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών είχαν περιοριστεί σημαντικά. Οι ερευνητές απέδωσαν αυτό το εύρημα στο ότι σε αυτή την ηλικία αρχίζει η άνοια, η οποία έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία.

Πόσο κινδυνεύουν οι πρώην καπνιστές

Η συσχέτιση που παρατηρήσαμε ήταν πιο έντονη στις ηλικίες 45-49 ετών. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι το κάπνισμα υπονομεύει τις νοητικές δεξιότητες και η διακοπή του μπορεί να είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμη γι’ αυτές.

Η εκτίμηση αυτή πιθανώς έχει βάση, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης. Από τους συμμετέχοντες που είχαν διακόψει το κάπνισμα περισσότερο από μία δεκαετία νωρίτερα, προβλήματα μνήμης ανέφερε το σχεδόν 12%. Το ποσοστό αυτό είναι κατά 50% υψηλότερο απ’ όσο σε όσους ουδέποτε κάπνισαν. Είναι όμως και κατά 25% χαμηλότερο απ’ ό,τι στους νυν καπνιστές.

Όσον αφορά τους συμμετέχοντες που είχαν διακόψει το κάπνισμα εντός της τελευταίας δεκαετίας, προβλήματα μνήμης ανέφερε το 13%.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη διακοπή του καπνίσματος είναι σημαντικό για τις νοητικές δεξιότητες.