Σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ: Τα συμπτώματα και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο – Τρόποι πρόληψης

Το σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ (Streptococcal Toxic Shock Syndrome – STSS), θα πρέπει να γίνει γνωστό πως μπορεί να εξελιχθεί πολύ γρήγορα σε χαμηλή αρτηριακή πίεση, ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων, και να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.

Τα βακτήρια του στρεπτόκοκκου της ομάδας Α μπορούν να προκαλέσουν STSS όταν εξαπλωθούν στους εν τω βάθει ιστούς και στην κυκλοφορία του αίματος.

Πώς εισέρχονται τα βακτήρια στο σώμα

Για σχεδόν τους μισούς ανθρώπους που παθαίνουν STSS, οι ειδικοί δεν γνωρίζουν πώς εισήλθαν τα βακτήρια στο σώμα τους. Μερικές φορές τα βακτήρια εισέρχονται στο σώμα μέσω ανοιγμάτων στο δέρμα, όπως κάποιος τραυματισμός ή χειρουργική πληγή. Μπορούν επίσης να εισέλθουν στο σώμα μέσω των βλεννογόνων, που βρίσκονται εσωτερικά σε μύτη και λαιμό.

Είναι πολύ σπάνιο κάποιος με σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ να μεταδώσει την λοίμωξη σε άλλα άτομα. Ωστόσο, οποιαδήποτε λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α μπορεί να μετατραπεί σε STSS και είναι πολύ εύκολο να εξαπλωθούν τα βακτήρια της ομάδας Α.

Συμπτώματα

Το STSS συχνά ξεκινά με τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Πυρετός και ρίγη
• Μυϊκοί πόνοι
• Ναυτία και έμετος

Μετά την έναρξη των πρώτων συμπτωμάτων, συνήθως χρειάζονται μόνο 1-2 ημέρες για να αναπτυχθεί χαμηλή αρτηριακή πίεση. Μόλις συμβεί αυτό, το σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ εξελίσσεται ραγδαία σε πολύ σοβαρή κατάσταση υγείας με τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Υπόταση
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια (ταχεία αναπνοή)
• Ανεπάρκεια οργάνων

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο να κολλήσετε αυτή τη λοίμωξη:

• Ηλικία: Το STSS είναι πιο συχνό σε ενήλικες 65 ετών και άνω
• Λοιμώξεις ή τραυματισμοί που ανοίγουν το δέρμα: Τα άτομα με ανοιχτή πληγή διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για STSS. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει άτομα που είχαν πρόσφατα χειρουργική επέμβαση ή κάποια ιογενή λοίμωξη που προκάλεσε ανοιχτές πληγές (όπως η ανεμοβλογιά που προκαλεί σπυράκια και έρπητα ζωστήρα)
• Άλλοι παράγοντες υγείας: Τα άτομα με διαβήτη ή διαταραχή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για STSS

Πώς διαγιγνώσκεται το σύνδρομο στρεπτόκοκκου τοξικού σοκ

Δεν υπάρχει κανένα μεμονωμένο τεστ που να χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του STSS. Αντίθετα, οι γιατροί κατά κανόνα:

• Συλλέγουν αίμα ή άλλα δείγματα για να τα ελέγξουν για λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α
• Προχωρούν σε ειδικές εξετάσεις για να δουν πόσο καλά λειτουργούν τα διάφορα όργανα

Οι γιατροί διαγιγνώσκουν STSS όταν βρίσκουν βακτήρια στρεπτόκοκκου της ομάδας Α σε έναν ασθενή που έχει επίσης:

• Χαμηλή πίεση αίματος
• Προβλήματα με δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα όργανα: νεφρό, ήπαρ, πνεύμονας, αίμα, δέρμα και μαλακός ιστός (ιστός κάτω από το δέρμα και τους μύες)

Το σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ απαιτεί άμεση θεραπεία σε νοσοκομείο

Οι γιατροί αντιμετωπίζουν το STSS με αντιβιοτικά. Οι ασθενείς χρειάζονται φροντίδα σε νοσοκομείο. Συχνά χρειάζονται ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και άλλες θεραπείες για να αντιμετωπιστεί το σοκ και η ανεπάρκεια οργάνων. Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επίσης χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση μολυσμένου ιστού.

Το σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ συχνά οδηγεί σε πολύ σοβαρές επιπλοκές από την κατάρρευση οργάνων και το σοκ στον οργανισμό, όπως:

• Αφαίρεση των άκρων με χειρουργική επέμβαση
• Σοβαρές ουλές από αφαίρεση μολυσμένων ιστών μέσω χειρουργικής επέμβασης
• Ακόμη και με θεραπεία, το STSS μπορεί να είναι θανατηφόρο: Από τα 10 άτομα με σύνδρομο στρεπτόκοκκου τοξικού σοκ, τα 3 άτομα θα πεθάνουν από την μόλυνση.

Πρόληψη

Δεν υπάρχουν εμβόλια για την πρόληψη των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους άλλους.

Για να αποτρέψετε τις λοιμώξεις της ομάδας Α:

• Καθαρίστε και φροντίστε τυχόν ανοιχτές πληγές στο δέρμα σας, όπως φουσκάλες και γρατζουνιές. Καλύψτε τις πληγές με καθαρούς, στεγνούς επιδέσμους μέχρι να επουλωθούν.
• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιήστε ένα διάλυμα με βάση το οινόπνευμα
• Πάρτε αντιβιοτικά, εάν σας συνταγογραφηθούν και επισκεφθείτε έναν γιατρό για πιο βαθιά ή σοβαρά τραύματα
• Εάν έχετε ανοιχτό τραύμα ή λοίμωξη του δέρματος, αποφύγετε τα τζακούζι, τις πισίνες και το μπάνιο σε φυσικά σώματα νερού (λίμνες, ποτάμια, θάλασσα)

Το πιο βασικό μέτρο πρόληψης για να αποφύγετε τη μόλυνση ή την εξάπλωση βακτηρίων στρεπτόκοκκου της ομάδας Α είναι να πλένετε συχνά τα χέρια σας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό μετά από βήχα ή φτέρνισμα και πριν από την προετοιμασία φαγητού. Θα πρέπει επίσης να πλένετε ποτήρια, σκεύη και πιάτα αφού τα χρησιμοποιήσει κάποιος που είναι άρρωστος.

Είναι πολύ σπάνιο κάποιος με σύνδρομο στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ να μεταδώσει την λοίμωξη σε άλλα άτομα. Για τον λόγο αυτό, οι γιατροί συνήθως δεν χορηγούν προληπτικά αντιβιοτικά σε άτομα ηλικίας κάτω των 65 ετών και σε στενή επαφή με άτομο με STSS.

Ωστόσο, μπορεί να εξετάσουν το ενδεχόμενο χορήγησης αντιβιοτικών σε στενές επαφές (π.χ. άτομα στο ίδιο σπίτι) που είναι 65 ετών και άνω και διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να πάθουν σύνδρομο στρεπτόκοκκου τοξικού σοκ.