Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), θα πρέπει να τονισθεί πως είναι ένας αρκετά κοινός τύπος ψυχολογικής διαταραχής που ξεκινά και διαγιγνώσκεται στην παιδική ηλικία.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (NIH), «η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)» είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που χαρακτηρίζεται από ένα συνεχές μοτίβο απροσεξίας και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας που παρεμποδίζει τη λειτουργία ή την ανάπτυξη.
Τα περισσότερα παιδιά με ΔΕΠΥ εντοπίζονται κατά τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων λόγω υπερκινητικότητας, γεγονός που τα καθιστά δύσκολο να κάθονται ακίνητα στην τάξη.
Μερικά από αυτά, έχουν μόνο ελλειμματική προσοχή χωρίς υπερκινητικότητα. Αυτά τα παιδιά δυσκολεύονται να δώσουν προσοχή στην τάξη και να ολοκληρώσουν την εργασία τους. Σε πολλά από αυτά τα παιδιά δεν αναγνωρίζεται η προσπάθειά τους και ο αγώνας τους, ενώ μέχρι το Γυμνάσιο ή το Λύκειο χαρακτηρίζονται ως «άτυχα» ή «τεμπέληδες».
Και ίσως αυτό να συμβαίνει, διότι δε λαμβάνουν την απαραίτητη βοήθεια, επειδή για παράδειγμα, μπορεί τα συμπτώματά τους, να είναι λιγότερο εμφανή.
Δυστυχώς, όταν συμβαίνει αυτό, το άτομο δεν γνωρίζει γιατί δυσκολεύτηκε στο σχολείο.
Αν και έχουν πολλά από τα συμπτώματα, οι γονείς και οι δάσκαλοί τους δεν κατάλαβαν ποτέ ότι έπασχαν από ΔΕΠΥ.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τα πιο εμφανή συμπτώματα που συνήθως σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ, όπως η παρορμητικότητα, η δυσκολία εστίασης και η αποδιοργάνωση.
Υπάρχουν, ωστόσο, έξι λιγότερο γνωστά αλλά αρκετά κοινά συμπτώματα της ΔΕΠΥ στους ενήλικες, και συγκεκριμένα:
1. Πάνω από το μέσο IQ
Δυστυχώς, οι ενήλικες με ΔΕΠΥ μπορεί να πιστεύουν ότι είναι άχρηστοι, όταν στην πραγματικότητα, τα παιδιά και οι ενήλικες με ΔΕΠΥ συχνά βαθμολογούνται σε επίπεδα νοημοσύνης πάνω από το μέσο όρο στα τεστ IQ.
Τείνουν να είναι φίλοι με πιο έξυπνα παιδιά όταν μεγαλώνουν, αλλά νιώθουν άνισα μαζί τους επειδή δυσκολεύονται να τα πάνε καλά στο σχολείο. Οι φίλοι τους φαίνεται να είναι πιο έξυπνοι γιατί δεν χρειάζεται να δουλέψουν σκληρά και να βγάλουν καλούς βαθμούς.
Τα συμπτώματα ΔΕΠΥ, καθιστούν δύσκολες ακόμη και απλές εργασίες που σχετίζονται με το σχολείο.
2. Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Με την πάροδο του χρόνου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτό οδηγεί στο δεύτερο ελάχιστα γνωστό σύμπτωμα των ενηλίκων με ΔΕΠΥ: χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Αν και μπορεί να έχουν τεράστιους τομείς γνώσεων, δεν είναι σε θέση να επιδείξουν τις ικανότητές τους στο σχολείο χωρίς ειδική βοήθεια ή εκπαίδευση. Καθώς αισθάνονται όλο και λιγότερη αυτοεκτίμηση, συχνά σταματούν να προσπαθούν, αισθάνονται αποτυχημένοι.
3. Επιρρεπείς σε ατυχήματα
Οι ενήλικες με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι επιρρεπείς σε ατυχήματα. Μπορεί να δυσκολεύονται να μάθουν να οδηγούν, καθώς η οδήγηση απαιτεί προσοχή σε πολλαπλές εργασίες ταυτόχρονα.
Είναι ιδιαίτερα δύσκολο ως νέος οδηγός να κατευθύνει, να παρακολουθεί τις πινακίδες, να παρατηρεί τους πεζούς, να θυμάται να κοιτάζει στους πλαϊνούς καθρέφτες και να θυμάται πού πρέπει να στρίψετε για να φτάσει σε έναν νέο προορισμό.
4. Δυσκολία διατήρησης θέσεων εργασίας ή ολοκλήρωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων
Αν η ολοκλήρωση των εργασιών στο σχολείο ήταν δύσκολη, η έναρξη και η διατήρηση θέσεων εργασίας είναι ακόμη πιο δύσκολο, για όσους αντιμετωπίζουν αυτή τη διαταραχή.
Στον σημερινό κόσμο μας, με την τάση για ανοιχτούς χώρους γραφείων και μερικούς τοίχους, οι ενήλικες με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν από την αρχή δυσκολίες.
Οι περισπασμοί είναι άφθονοι, καθιστώντας δύσκολο να κάνουν τη δουλειά τους. Ως εκ τούτου, είναι σύνηθες να έχουμε ανώμαλες ιστορίες εργασίας, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη διατήρηση της απασχόλησης.
5. Δυσκολία στις σχέσεις
Οι σχέσεις «υποφέρουν» επίσης, όταν οι ενήλικες δεν γνωρίζουν ότι έχουν ΔΕΠΥ.
Ένα παράδειγμα ενός αντρόγυνου, που παραθέτει η ψυχολόγος Barbara Lavi: «Συνεργάστηκα με έναν πολύ έξυπνο άντρα που ήρθε για συζυγικά προβλήματα. Ήταν ένας δικηγόρος που, με τη βοήθεια φίλων και κολεγιακών συμβούλων, ολοκλήρωσε με κάποιο τρόπο τη νομική σχολή χωρίς να γνωρίζει ποτέ ότι είχε ΔΕΠΥ.
Η γυναίκα του ήταν έτοιμη να τον αφήσει γιατί ήταν τόσο ξεχασιάρης που νόμιζε ότι δεν νοιαζόταν για εκείνη. Τον έπαιρνε τηλέφωνο για να του ζητήσει να φέρει ψωμί στο σπίτι λίγο πριν φύγει από το γραφείο και ερχόταν 20 λεπτά αργότερα χωρίς το ψωμί.
Τέτοια πράγματα συμβαίνουν καθημερινά. Θα έφτανε αργά στη δουλειά γιατί θα έχανε την έξοδο στον αυτοκινητόδρομο που οδηγούσε καθημερινά.
Όταν πήρα το ιστορικό του, όλα τα συμπτώματα ΔΕΠΥ ήταν εμφανέστατα, παρόντα σε όλη του τη ζωή. Έκρυβε καλά την αναπηρία του με την εξαιρετική του ευφυΐα, αλλά αφού ξεκίνησε μια δοκιμή για φάρμακα, ακόμη και η γραμματέας του στη δουλειά παρατήρησε την αλλαγή στην ικανότητά του να κάνει τα πράγματα έγκαιρα. Επίσης έσωσε τον γάμο του».
6. Κατάθλιψη και σκέψεις αυτοκτονίας
Το τελευταίο σύμπτωμα που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν είναι ότι οι ενήλικες με ΔΕΠΥ μπορεί να πάθουν κατάθλιψη ή ακόμα και να έχουν τάσεις αυτοκτονίας.
Όπως μπορείτε να δείτε από τα προηγούμενα πέντε συμπτώματα, σωρευτικά με την πάροδο του χρόνου, η ΔΕΠΥ επιβαρύνει τους ενήλικες.
Να ζεις τη ζωή σου έξυπνος, αλλά να νιώθεις χαζός. Η ανάπτυξη χαμηλής αυτοεκτίμησης, προβλήματα στις σχέσεις ενώ αντιμετωπίζετε προβλήματα στο σχολείο και δυσκολία διατήρησης της εργασίας με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και σκέψεις αυτοκτονίας.
Με την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, οι ενήλικες με ΔΕΠΥ μπορούν να πραγματικά να βοηθηθούν και να ζήσουν μια υγιή ευτυχισμένη ζωή.
Εάν γνωρίζετε κάποιον που μπορεί να έχει ΔΕΠΥ ενθαρρύνετέ τον να μιλήσει με έναν ειδικό ώστε να μπορεί να λάβει τη βοήθεια που ίσως χρειαζόταν από όταν ήταν παιδί.
Για το λόγο αυτό, πολλοί ενήλικες δεν συνειδητοποιούν ότι πολλοί από τους αγώνες της ζωής τους συνδέονται στενά με μη αναγνωρισμένα συμπτώματα ΔΕΠΥ.