Θυρεοειδής: Οι πιο κοινές διαταραχές του και τα συμπτώματά τους

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού, στο κέντρο. Είναι μέρος ενός περίπλοκου δικτύου αδένων που ονομάζεται ενδοκρινικό σύστημα. Το ενδοκρινικό σας σύστημα είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό πολλών δραστηριοτήτων του σώματος.

Από τι προκαλούνται τα προβλήματα στον θυρεοειδή

Πολλά διαφορετικά προβλήματα μπορεί να προκύψουν όταν ο θυρεοειδής σας παράγει υπερβολική (υπερθυρεοειδισμός) ή ανεπαρκή (υποθυρεοειδισμός) ποσότητα ορμονών.

Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί ή υπερλειτουργεί, μπορεί να προκαλέσει ενοχλητικά συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, κόπωση, απώλεια βάρους, αύξηση βάρους και πολλά άλλα.

Μερικά κοινά προβλήματα που σχετίζονται με τον θυρεοειδή περιλαμβάνουν τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, τη νόσο του Graves, τη βρογχοκήλη (διογκωμένος θυρεοειδής) και τα οζίδια του θυρεοειδούς.

Θυρεοειδής: Οι πιο κοινές διαταραχές του θυρεοειδούς και τα συμπτώματά τους

1. Υπερθυρεοειδισμός

Στον υπερθυρεοειδισμό, ο θυρεοειδής αδένας σας είναι υπερδραστήριος. Παράγει πάρα πολύ θυρεοειδική ορμόνη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει επιτάχυνση πολλών από τις λειτουργίες του σώματός σας.

Η νόσος του Graves είναι η πιο κοινή αιτία υπερθυρεοειδισμού, επηρεάζοντας περίπου το 70% των ατόμων με υπερδραστήριο θυρεοειδή. Οζίδια στον θυρεοειδή σας μπορεί επίσης να προκαλέσουν τον αδένα να υπερπαράγει ορμόνες.

Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα
• υπερβολική πρόσληψη ιωδίου
• λήψη υπερβολικής ποσότητας φαρμάκων για τις ορμόνες του θυρεοειδούς
• υπερδραστήριοι όζοι του θυρεοειδούς
• μη καρκινικός όγκος της υπόφυσης

Συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού

• ανησυχία
• νευρικότητα
• ταχυπαλμία
• ευερεθιστότητα
• αυξημένη εφίδρωση
• τρέμουλο
• άγχος
• δυσκολία στον ύπνο
• λεπτό δέρμα
• εύθραυστα μαλλιά και νύχια
• μυϊκή αδυναμία
• απώλεια βάρους
• αυξημένη όρεξη
• συχνές κενώσεις του εντέρου
• διογκωμένα μάτια (στη νόσο του Graves)

2. Υποθυρεοειδισμός

Ο υποθυρεοειδισμός είναι το αντίθετο του υπερθυρεοειδισμού. Ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί και δεν μπορεί να παράγει αρκετές από τις ορμόνες του. Αυτό μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση ορισμένων από τις λειτουργίες του σώματός σας.

Ο υποθυρεοειδισμός προκαλείται συχνά από τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto), ή από μια χειρουργική επέμβαση που αφαίρεσε τον θυρεοειδή αδένα σας ή από κάποια βλάβη λόγω θεραπείας με ακτινοβολία.

Μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• θυρεοειδίτιδα
• συγγενής υποθυρεοειδισμός (εκ γενετής)
• έλλειψη ιωδίου
• διαταραχές της υπόφυσης ή του υποθαλάμου
• φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών φαρμάκων, των αντικαρκινικών φαρμάκων και των φαρμάκων για τη διπολική διαταραχή

Μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να την αναπτύξετε εάν έχετε άλλες παθήσεις υγείας, όπως κοιλιοκάκη, διαβήτη τύπου 1 ή 2, ρευματοειδή αρθρίτιδα και λύκο.

Συμπτώματα υποθυρεοειδισμού:

• κούραση
• ξηρό δέρμα και μαλλιά
• αυξημένη ευαισθησία σε χαμηλές θερμοκρασίες
• προβλήματα μνήμης
• δυσκοιλιότητα
• κατάθλιψη
• αύξηση βάρους
• αδυναμία ή πόνος στους μύες και στις αρθρώσεις
• αργός καρδιακός ρυθμός
• βαριά και ακανόνιστη έμμηνος ρύση
• προβλήματα γονιμότητας
• κώμα

3. Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto)

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι επίσης γνωστή ως χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνή σε γυναίκες μέσης ηλικίας. Η κατάσταση εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται κατά λάθος και καταστρέφει αργά τον θυρεοειδή αδένα και την ικανότητά του να παράγει ορμόνες.

Μερικοί με ήπια θυρεοειδίτιδα Χασιμότο μπορεί να μην έχουν εμφανή συμπτώματα. Η κατάσταση μπορεί να παραμείνει σταθερή για χρόνια και τα συμπτώματα είναι συχνά ήπια. Δεν είναι επίσης συγκεκριμένα, πράγμα που σημαίνει ότι “μιμούνται” συμπτώματα πολλών άλλων καταστάσεων.

Συμπτώματα θυρεοειδίτιδας Χασιμότο:

• κούραση
• κατάθλιψη
• δυσκοιλιότητα
• ήπια αύξηση βάρους
• ξηρό δέρμα
• ξηρά, αραιά μαλλιά
• ωχρότητα, πρησμένο πρόσωπο
• βαριά και ακανόνιστη έμμηνος ρύση
• δυσανεξία στο κρύο
• διευρυμένος θυρεοειδής (βρογχοκήλη)

4. Νόσος του Graves

Η νόσος του Graves πήρε το όνομά της από τον γιατρό που την περιέγραψε για πρώτη φορά πριν από περισσότερα από 150 χρόνια.

Η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός σας επιτίθεται κατά λάθος στον θυρεοειδή αδένα σας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τον αδένα σας να υπερπαράγει την ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του μεταβολισμού σας.

Η ασθένεια είναι κληρονομική και μπορεί να την αναπτύξετε σε οποιαδήποτε ηλικία. Είναι πολύ πιο συχνή σε γυναίκες μεταξύ 20 και 30 ετών. Άλλοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν:

• οικογενειακό ιστορικό
• στρες
• εγκυμοσύνη
• κάπνισμα
• ιστορικό μόλυνσης από τον ιό Epstein-Barr, ο οποίος προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση

Συμπτώματα της νόσου του Graves

• ανησυχία
• ευερεθιστότητα
• κούραση
• τρέμουλο χεριών
• αυξημένος ή ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός
• υπερβολική εφίδρωση
• δυσκολία στον ύπνο
• ακούσια απώλεια βάρους
• διάρροια ή συχνές κενώσεις του εντέρου
• αλλαγή του εμμηνορροϊκού κύκλου
• βρογχοκήλη

Μπορεί επίσης να εμφανίσετε άλλα συμπτώματα μοναδικά στη νόσο του Graves. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν διογκωμένα μάτια και παχύ και κοκκινισμένο δέρμα, γενικά στις κνήμες και στο πάνω μέρος των ποδιών.

5. Βρογχοκήλη

Η βρογχοκήλη είναι μια μη καρκινική διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η πιο κοινή αιτία βρογχοκήλης παγκοσμίως είναι η έλλειψη ιωδίου στη διατροφή. Σε όλο τον κόσμο, εκτιμάται ότι το 15,8% του γενικού πληθυσμού έχει βρογχοκήλη. Αλλά αυτό το ποσοστό ποικίλλει και είναι πιο συχνό σε μέρη με υψηλά επίπεδα ανεπάρκειας ιωδίου.

Η βρογχοκήλη μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία, ειδικά σε περιοχές του κόσμου όπου οι τροφές πλούσιες σε ιώδιο είναι σε ανεπάρκεια.

Αλλά δεν προκαλούνται όλες οι περιπτώσεις βρογχοκήλης από έλλειψη ιωδίου. Η βρογχοκήλη μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• νόσος του Graves
• συγγενής υποθυρεοειδισμός (εκ γενετής)
• θυρεοειδίτιδα
• όγκοι της υπόφυσης

Η βρογχοκήλη είναι πιο συχνή σε γυναίκες και σε άτομα άνω των 40 ετών. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το οικογενειακό σας ιατρικό ιστορικό, τη χρήση ορισμένων φαρμάκων, την εγκυμοσύνη και την έκθεση σε ακτινοβολία.

Συμπτώματα βρογχοκήλης

Μπορεί να μην έχετε συμπτώματα εάν η βρογχοκήλη σας δεν είναι σοβαρή. Η βρογχοκήλη σας μπορεί να προκαλέσει ένα ή περισσότερα συμπτώματα εάν μεγαλώσει αρκετά, ανάλογα με το μέγεθος. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• πρήξιμο ή σφίξιμο στον λαιμό
• δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση
• βήχας ή συριγμός
• βραχνή φωνή

6. Οζίδια θυρεοειδούς

Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι αναπτύξεις που σχηματίζονται πάνω ή μέσα στον θυρεοειδή αδένα. Μια μελέτη του 2015 έδειξε ότι περίπου το 1% των ανδρών και το 5% των γυναικών που ζουν σε χώρες με επάρκεια ιωδίου έχουν οζίδια του θυρεοειδούς που είναι αρκετά μεγάλα για να γίνονται αισθητά δια της αφής.

Η ύπαρξη όζων του θυρεοειδούς είναι περίπου 4 φορές πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες, ενώ το ποσοστό καρκίνου του θυρεοειδούς στους άνδρες είναι διπλάσιο από το ποσοστό των γυναικών (περίπου 8% και 4% αντίστοιχα). Όπως και με άλλα προβλήματα που σχετίζονται με τον θυρεοειδή, ο κίνδυνος ανάπτυξης οζιδίων αυξάνεται με την ηλικία.

Τα αίτια δεν είναι πάντα γνωστά, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν ανεπάρκεια ιωδίου και θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Οι όζοι μπορεί να είναι στερεοί ή γεμάτοι με υγρό. Τα περισσότερα οζίδια είναι καλοήθη, αλλά μπορεί επίσης να είναι καρκινικά σε ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων.

Οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Αλλά εάν μεγαλώσουν αρκετά, μπορεί να προκαλέσουν πρήξιμο στον λαιμό και να οδηγήσουν σε δυσκολίες στην αναπνοή και την κατάποση, πόνο και βρογχοκήλη.

Συμπτώματα όζων του θυρεοειδούς

Μερικοί όζοι παράγουν θυρεοειδική ορμόνη, προκαλώντας ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα στην κυκλοφορία του αίματός σας. Όταν συμβεί αυτό, τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα του υπερθυρεοειδισμού και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• υψηλός σφυγμός
• νευρικότητα
• αυξημένη όρεξη
• τρέμουλο
• απώλεια βάρους
• μαλακό δέρμα

Από την άλλη πλευρά, εάν τα οζίδια δεν υπερπαράγουν θυρεοειδική ορμόνη ή παρουσιάζουν υποθυρεοειδισμό, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• κούραση
• αύξηση βάρους
• απώλεια μαλλιών
• ξηρό δέρμα
• αυξημένη ευαισθησία σε χαμηλές θερμοκρασίες

Τα οζίδια του θυρεοειδούς που δεν υπερπαράγουν θυρεοειδικές ορμόνες και δεν σχετίζονται με τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο δεν προκαλούν αυτά τα συμπτώματα.