Περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πεθαίνουν από έμφραγμα κάθε χρόνο. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, που προκαλούν εμφράγματα και άλλα προβλήματα, όπως εγκεφαλικά, είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο.
Αλλά τι προκαλεί μια καρδιακή προσβολή;
Όπως όλοι οι μύες, έτσι και η καρδιά χρειάζεται οξυγόνο, αλλά κατά τη διάρκεια του εμφράγματος δεν παίρνει αρκετό. Λιπαρά εναποθέματα ή πλάκες αναπτύσσονται στα τοιχώματα των στεφανιαίων μας αρτηριών. Αυτά είναι τα αγγεία που φέρνουν οξυγονωμένο αίμα στην καρδιά. Αυτές οι πλάκες μεγαλώνουν καθώς γερνάμε, γίνονται ογκώδεις, σκληρές, ή φλεγμονώδεις.
Τελικά οι πλάκες μπορεί να οδηγήσουν σε έμφραγμα.
Αν μία από τις πλάκες σπάσει ή ραγίσει, ένας θρόμβος δημιουργείται εκεί μέσα σε λίγα λεπτά και μια μερικώς κλειστή αρτηρία μπορεί να φράξει εντελώς. Η ροή του αίματος προς τον καρδιακό μυ κόβεται και τα διψασμένα για οξυγόνο κύτταρα πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό είναι ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή). Η κατάσταση γρήγορα χειροτερεύει αν δεν υπάρξει αντιμετώπιση. Ο τραυματισμένος μυς ίσως να μην μπορεί να αντλήσει αίμα, και ο ρυθμός του ίσως αποσυντονιστεί. Στην χειρότερη περίπτωση, ένα έμφραγμα μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο.
Αλλά πώς ξέρουμε ότι κάποιος παθαίνει καρδιακή προσβολή;
Το πιο σύνηθες σύμπτωμα είναι πόνος στο στήθος που προκαλείται από τον στερημένο από οξυγόνο καρδιακό μυ. Οι ασθενείς τον περιγράφουν σαν πλάκωμα ή σφίξιμο. Μπορεί να εξαπλωθεί στο αριστερό χέρι, στο σαγόνι, την πλάτη, ή την κοιλιά. Αλλά δεν είναι πάντα τόσο ξαφνικό και δραματικό όπως στις ταινίες. Κάποιοι νιώθουν ναυτία ή τους κόβεται η ανάσα. Τα συμπτώματα ίσως είναι λιγότερο εμφανή σε γυναίκες και ηλικιωμένους. Γι’ αυτούς, αδυναμία και κόπωση ίσως είναι τα κυριότερα σημάδια. Παραδόξως, σε πολλούς ανθρώπους, ιδίως με διαβήτη, ο οποίος επηρεάζει τα νεύρα που μεταδίδουν τον πόνο, το έμφραγμα μπορεί να είναι “σιωπηλό”.
Αν νομίζετε ότι κάποιος παθαίνει καρδιακή προσβολή, το πιο σημαντικό είναι να αντιδράσετε γρήγορα.
Αν έχετε πρόσβαση σε Πρώτες Βοήθειες, τηλεφωνήστε άμεσα. Είναι ο ταχύτερος τρόπος να φτάσετε σε νοσοκομείο. Μια ασπιρίνη, η οποία αραιώνει το αίμα, και νιτρογλυκερίνη, που ανοίγει την αρτηρία, μπορούν να βοηθήσουν να μην χειροτερέψει το έμφραγμα. Στα Επείγοντα, οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν το έμφραγμα. Συνήθως χρησιμοποιούν ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα που μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και εξέταση αίματος για να αποτιμήσουν τη ζημιά στον καρδιακό μυ. Μετά, ο ασθενής μεταφέρεται σε ειδικά εξοπλισμένο καρδιακό θάλαμο όπου γίνονται τεστ για να εντοπιστούν τα σημεία της απόφραξης του αίματος.
Οι καρδιολόγοι μπορούν να ανοίξουν τη φραγμένη αρτηρία φουσκώνοντας την με ένα μπαλόνι (αγγειοπλαστική). Συνήθως, εισάγουν κι ένα μεταλλικό ή πλαστικό πλέγμα (στεντ), που θα κρατήσει την αρτηρία ανοιχτή. Πιο εκτεταμένα φράγματα ίσως χρειαστούν στεφανιαία αρτηριακή παράκαμψη (μπαϊπάς). Χρησιμοποιώντας κομμάτι φλέβας ή αρτηρίας από άλλο μέρος του σώματος, οι καρδιοχειρουργοί δρομολογούν τη ροή του αίματος γύρω από τη φραγμένη αρτηρία. Αυτές οι διαδικασίες αποκαθιστούν την κυκλοφορία στον καρδιακό μυ, επαναφέροντας την καρδιακή λειτουργία.
Η αντιμετώπιση μιας καρδιακής προσβολής έχει βελτιωθεί, αλλά η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας.
Γενετικοί παράγοντες και τρόπος ζωής επηρεάζουν τις πιθανότητες να σας συμβεί. Το θετικό είναι ότι μπορείτε να αλλάξετε τρόπο ζωής. Άσκηση, υγιεινή διατροφή και απώλεια βάρους μειώνουν τον κίνδυνο ενός εμφράγματος, είτε έχετε πάθει προηγουμένως είτε όχι. Οι γιατροί συνιστούν άσκηση αρκετές φορές την εβδομάδα, με αερόβια γυμναστική και ενδυνάμωση.
Μια σωστή διατροφή για την καρδιά είναι χαμηλή σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά τα οποία συνδέονται με καρδιακές παθήσεις. Οπότε τι θα πρέπει να τρώτε; Πολλές φυτικές ίνες από λαχανικά, κοτόπουλο και ψάρι αντί για κόκκινο κρέας, δημητριακά και ξηρούς καρπούς (όπως καρύδια και αμύγδαλα) όλα αυτά φαίνεται να ωφελούν. Ένα πρόγραμμα σωστής διατροφής και άσκησης κρατάει το βάρος σε υγιές φάσμα, το οποίο επίσης μειώνει τον κίνδυνο ενός εμφράγματος.
Και φυσικά, τα φάρμακα συμβάλλουν επίσης στην πρόληψη του εμφράγματος. Οι γιατροί για παράδειγμα, συχνά συνταγογραφούν μικρή δόση ασπιρίνης ειδικά για ασθενείς που ήδη έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή και για όσους βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. Τα φάρμακα που μειώνουν παράγοντες κινδύνου (όπως η υπέρταση, η χοληστερόλη και ο διαβήτης) επίσης κάνουν την καρδιακή προσβολή λιγότερο πιθανή.
Τα εμφράγματα μπορεί να είναι συνηθισμένα αλλά δεν είναι αναπόφευκτα.
Η υγιεινή διατροφή, η αποφυγή του καπνίσματος, η καλή φυσική κατάσταση, αρκετός ύπνος και… μπόλικο γέλιο όλα βοηθούν στο να συνεχίσει να χτυπά ο σημαντικότερος μυς του σώματος σας.